Fejsal Demiraj prezanton “Kuzhinën Shqiptare” në “Autostrada Biennale”

Fejsal Demiraj prezanton “Kuzhinën Shqiptare” në “Autostrada Biennale”

Kultura July 26, 2021 - 12:34

Fejsal Demiraj është shef kuzhine me renome botërore, i cili ka lind dhe është rritur në Nju Jork, por rrënjët familjare i ka nga Tropoja, Shqipëri.

Zgjedhja e Fejsalit që të bëhet shef kuzhine është e ndikuar nga gjyshja e tij Nifë nga Hasi i Shqipërisë, e cila bënte gatimet si flija dhe qervishi, me të cilat Fejsali është rritur.

Përgjatë këtyre 18 viteve, Fejsali ka ushtruar profesionin e Shef-it Profesional të Kuzhinës, dhe ka punuar në kuzhina në mbarë botën, përfshirë restorantin “Louis XV” në Monako me 3 Yje Michelin; “Brae” në Viktoria, Australi, i shpallur ndër “50 Top Restorantet më të mira Botërore”; dhe “Noma”në Kopenhagë, Danimarkë i përzgjedhur 4 herë si restoranti më i mirë në botë nga “50 Restorantet më të mira Botërore”.

Fejsali ka punuar në “Noma” për 6 vite nën udhëheqjen e Rene Rexhepit, Shef dhe pronar i “Noma”. Gjatë kësaj kohe, ai ka punuar si bashkë-shef ose menaxher i kuzhinës, duke menaxhuar punën ditore operacionale të më shume se 40 shefave në “Noma”.

Ai ka lënë punën në “Noma” në dhjetor 2020 për të vazhduar projektin “Ekspedita Gastronomike Shqiptare” e cila filloi në verë të vitit 2019, projekt që u mundësua me përkrahjen e Renes dhe ekipit të “Noma”.

Misioni i këtij projekti është dokumentimi i Etno-Gastronomisë Shqiptare, duke u fokusuar në të gjitha regjionet shqipfolëse të Ballkanit. Ai ka udhëtuar në 4 shtete dhe më shumë se 300 fshatra për të dokumentuar metodat tradicionale të gatimeve shqiptare.

Përgjatë udhëtimeve dhe hulumtimit për traditat e gatimeve në Shqipëri, Kosovë, Maqedoninë e Veriut dhe Mal të Zi, ai kuptoi se sa është i inspiruar nga metodat e lashta të gatimit, traditat dhe njohuria e vendësve për përbërësit natyrorë të cilët vazhdojnë të përdoren edhe sot. Kjo e shtyri që të vendosë për hapin e ardhshëm në karrierën e tij, që të investojë tërë kohën dhe diturinë e tij që të zhvillojë kuzhinën shqiptare në kuzhinë cilësore të njohur botërisht.

Sivjet, Fejsalit iu është ofruar bashkëpunim për dy prezantime nga Autostrada Biennale përmes hulumtimit të tij në “Ekspedita e Gastronomisë Shqiptare”. Bashkëpunimi i parë është me artistët “Seksionet e Gatimeve” të cilët hapën diskutimin se si të konsumohet ushqimi në kohën e ndryshimeve klimatike.

Në këtë bashkëpunim, Fejsali ka konceptualizuar qasje shumë moderne në gatimin e flisë tradicionale. Ai ka përzgjedhur flinë meqenëse beson se është gatimi tradicional i gjithë shqiptarëve në mbarë botën. Receta për këtë fli është përzierja e drithërave e cila paraqet potencial për të nxitur rigjenerimin natyral të tokës (e cila do të mbronte tokën nga erozioni) në pjesët ku këto drithëra mbillen.

Kjo fli nuk është gatuar asnjëherë më parë dhe hap mundësitë që të shqyrtohen më tutje detajet e këtij gatimi tradicional shqiptar të lashtë më se 1000 vjet.

Një nga elementet më frymëzuese për të cilën Fejsali krenohet, është se ai përdorë vetëm lloje të drithërave të trojeve shqiptare.

Gruri është i tipit “Dajti”, grurë i cili historikisht është rritur në rajonin e Korçës, Shqipëri.

Misri është “Maravq”, një lloj misri që rritet në rajonin e Pejës afër Bjeshkëve të Nemuna.

Fasulja e llojit “Kallmet”, poashtu ka origjinë shqiptare ku kryesisht rritet në zonën e Kallmetit në Lezhë, Shqipëri.

Komponenti i bulmetit vjen nga Rugova dhe është “Mazë e Vjetër” që është një nga produktet më të veçanta të rajonit të Dukagjinit dhe përgjithësisht në kuzhinën shqiptare.

Bashkëpunimi i dytë në Biennale është më Fernando Garcia-Dory nga Kolektivi i Artistëve dhe Agjencia INLAND me bazë në Spanjë.

Për këtë bashkëpunim Fejsali ka ofruar hulumtimin e tij shumëvjeçar të “Ekspeditës së Gastronomisë Shqiptare” që të shfrytëzohet nga INLAND ku flitet se si kulturat e ndryshme shfrytëzojnë tokën duke filluar nga Malet e Sharrit në kufi me Shqipërinë. Kjo kartografi kolektive do të ofrojë mënyra alternative të përjetimit të territorit si dhe implikimeve gjeopolitike të çështjeve të përditshme të shfrytëzimit të tokës, prodhimit të ushqimit dhe të identiteteve në regjion.

Është tejet e rëndësishme për Fejsalin që të shtyjë misionin e tij të identitetit të Kuzhinës Shqiptare përmes këtyre dy projekteve me Biennale, përmes së cilave shpreson që do të niset një diskutim më i gjerë se kush, çfarë dhe çka është Kuzhina Shqiptare.

Photo 1

Procesi I gatimit te Flise me Recete te Re

Image

Photo 2

Pamje gjate hulumtimit te Ekspedites se Gastronomise Shqiptare

Image

Photo 3

Flija me recete te re me 3 lloje te dritherave

Image

Photo 4

Prezantimi I flise ne Autostrada Biennale nga Chef Fejsal Demiraj

Image

Photo 5

Prerja e flisë

Image

Photo 6

Chef Fejsal Demiraj

Image