Lee
Jae-woong

Ambasadori korean në Serbi: Çfarë po ndodh në Ballkanin Perëndimor?

Kanë kaluar më shumë se shtatë muaj që kur shpërtheu lufta në Ukrainë. Evropa po vuan nga konflikti më tragjik që nga Lufta e Dytë Botërore. Nuk ka pasur përparim të prekshëm në diplomaci dhe askush nuk e di se kur do të përfundojë lufta. Ndërsa Rusia iu kundërpërgjigj sanksioneve duke kufizuar furnizimet me naftë dhe gaz për vendet evropiane, njerëzit në Evropë janë të shqetësuar për një rritje të fortë të çmimeve të ngrohjes dhe energjisë elektrike në dimrin e ardhshëm.

Duke ia shtuar lëndimit fyerjen, ka shqetësime se rajoni i Ballkanit, i përshkruar shpesh si një fuçi baruti në Evropë në fillim të shekullit të 20-të, mund të zhytet në një krizë tjetër të shkaktuar nga konflikti i vazhdueshëm midis Serbisë dhe Kosovës.

Në vitet 1990, Serbia vuajti nën sanksione të rënda si nxitëse kryesore e luftërave civile midis vendeve të ish-Jugosllavisë dhe gjatë Luftës së Kosovës (1998-1999). Ajo u bombardua nga NATO-ja në vitin 1999. Përfundimisht, Rezoluta 1244 e Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara (KS i OKB-së) e zgjidhi çështjen dhe i dha fund luftës së Kosovës në qershor 1999. Që atëherë, ka pasur dialog ndërmjet Serbisë dhe Kosovës me pak përparim, pavarësisht përpjekjeve të të dyja palëve dhe ndërmjetësuesve të OKB-së dhe Bashkimit Evropian. Në vitin 2008, Kosova shpalli në mënyrë të njëanshme pavarësinë nga Serbia dhe Serbia nuk do ta njihte Kosovën, duke shkaktuar tensione që atëherë.

Kohët e fundit, edhe pse pak e njohur në Kore, situata u përshkallëzua, pasi Qeveria e Kosovës njoftoi futjen e masave të reja në lidhje me kartat e identitetit dhe targat e makinave për serbët etnikë që jetojnë kryesisht në veri të Kosovës nga shtatori, të cilët, në këmbim, protestuan kundër tyre. Përpjekjet e minutës së fundit të BE-së dhe Shteteve të Bashkuara e zgjidhën përkohësisht problemin, pasi të dyja palët ranë dakord të lejonin kalimin e lirë të njerëzve. Megjithatë, shqetësimet mbeten ende, pasi Qeveria e Kosovës argumentoi se të gjitha veturat në Kosovë duhet të regjistrohen me targa të Kosovës para fundit të tetorit. Kjo është një kujtesë e ashpër se situata e sigurisë është e brishtë, ku mosmarrëveshjet e vjetra nuk zgjidhen, dhe kujtimet e luftës së Kosovës mbeten të freskëta, pa zgjidhje të prekshme që mund të gjendet në të ardhmen e parashikueshme.

Serbia është historikisht dhe gjeografikisht në një lokacion strategjik mes Lindjes dhe Perëndimit. Për shkak të vendndodhjes së saj, vendi ka qenë i përfshirë në beteja të vazhdueshme midis fuqive të mëdha që nga çlirimi i tij nga Perandoria Osmane. Dhe tani, Serbia duket se po mendon se cilën rrugë duhet të marrë në një mjedis shumë të paqëndrueshëm. Pas luftës së Kosovës dhe trazirave të mëvonshme politike, ekonomike dhe sociale, qeveria serbe e shpalli anëtarësimin e saj në BE si një prioritet i politikës së jashtme.

Në të njëjtën kohë, vendi ka mbajtur marrëdhënie shumë të ngushta me Rusinë dhe Kinën për arsye të ndryshme. Si Rusia, ashtu edhe Kina janë mbështetëse të vendosura të Serbisë në kundërshtimin e Kosovës për t’u bërë anëtare e OKB-së. Rusia po eksporton naftë dhe gaz natyror në Serbi më lirë se çmimet e tregut dhe Kina është një investitor i madh në Serbi sa i përket infrastrukturës dhe industrive të tjera, duke përfshirë minierat.

Me fillimin e luftës së Ukrainës, BE-ja dëshiron që të gjitha vendet evropiane të bashkohen në dënimin e agresionit rus dhe vendosjen e sanksioneve. Megjithatë, Serbia nuk u bashkua dhe mbeti i vetmi vend në Evropë – përveç Bjellorusisë – që nuk vendosi sanksione.

Nga ana tjetër, Rusia e do Serbinë në anën e saj, duke besuar se më shumë telashe në Kosovë mund të largojnë vëmendjen e botës nga Ukraina dhe ta kthejnë situatën e luftës në avantazhin e saj. Të vetëdijshëm për këtë mundësi, kombet evropiane kanë vepruar fuqishëm për të bindur Serbinë – dhe Kosovën – që të vazhdojnë dialogun për të zgjidhur çështjet në pritje dhe për të kërkuar zgjidhje afatgjata për të normalizuar marrëdhëniet e tyre.

Duke pasur parasysh retorikën e fortë si nga Serbia, ashtu edhe nga Kosova, nuk ka gjasa që ata të gjejnë një zgjidhje shumë shpejt. Por është absolutisht e nevojshme që të gjithë aktorët përkatës të punojnë së bashku për të parandaluar një tjetër konflikt ushtarak në Evropë duke pasur parasysh situatën e rëndë politike dhe ekonomike me të cilën po përballet bota.

Për qeverinë koreane, shpallja e Koresë si një “shtet kryesor global” i blinduar me “diplomaci të përqendruar te vlerat” duhet të zgjerojë sferën e vëmendjes ndaj rajoneve si Ballkani në përpjekjet e saj për të luajtur një rol udhëheqës në diplomaci në mënyrë që të përmirësojë paqen dhe sigurinë e botës.

Ajo duhet të bashkëpunojë ngushtë me SHBA-në dhe vendet e tjera me mendime të ngjashme në Evropë për të bindur vende si Serbia që të qëndrojnë me komunitetin ndërkombëtar si një avokat i palëkundur i parimeve themelore të së drejtës ndërkombëtare, siç është integriteti territorial i një shteti sovran, dhe të promovojë paqe dhe prosperitet. Nëpërmjet qasjes së bazuar në vlera, si Koreja, ashtu edhe Serbia mund të ndërtojnë një marrëdhënie më të qëndrueshme dhe reciprokisht të dobishme.

Lee Jae-woong është ambasadori i Koresë në Serbi.

Sqarim: Të gjitha opinionet në këtë rubrikë reflektojnë qëndrimet e autorit/autorëve e jo domosdoshmërisht të NGB “Zëri” SHPK