Ker-Lindsay
Britania në Brexit, Ballkani në pritje
Liderët nga gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor, Shqipëri, Bosnjë dhe Hercegovinë, Kosovë, Maqedoni, Mal i Zi dhe Serbi, u mblodhën në Londër për Samitin e fundit të asaj që njihet si “Procesi i Berlinit”.
Duke lënë mënjanë kontradiktën e dukshme të një vendi që po largohet nga BE-ja, duke organizuar një takim që synon të zgjerojë anëtarësimin e Unionit, koha nuk mund të ishte më e pafat për Britaninë, ose më mirë për Brukselin. Udhëheqësit e Ballkanit arritën po ashtu kur shkrirja e Brexitit arriti në lartësitë e reja në Londër me dorëheqjen e David Davis, njeriu që udhëhoqi negociatat e Brexitit për qeverinë britanike.
Ironia e errët e një vendi që bie politikisht kur kërkon të dalë nga BE-ja, ndërsa i mirëpret drejtuesit e shteteve që synojnë të bëhen më të qëndrueshëm duke iu bashkuar Unionit. Por, përtej këtij argëtimi nuk ka dyshim se shumë nga ata liderë ballkanikë të mbledhur në Londër do të kenë dyshime nëse vendet e tyre do të hyjnë me të vërtetë në BE.
Ndërsa zyrtarët e lartë nga institucionet evropiane dhe vendet anëtare të BE-së janë të bindur se zgjerimi do të vazhdojë, shumë në Ballkan besojnë se Unioni nuk është aq i angazhuar për zgjerimin siç sugjerohet.
Në disa perceptime frika e tyre është e kuptueshme. Edhe pse zgjerimi ka qenë një gur themeli i projektit evropian, që u rrit nga Komuniteti Ekonomik Evropian me gjashtë anëtarë në fund të viteve 1950, në 28 sot, dëshira për zgjerim të mëtejshëm duket të ketë rënë.
Kjo është për dy arsye. Së pari, ndërsa shumë prej 13 vendeve të reja që janë bashkuar me BE-në që nga viti 2004 janë përshtatur mirë, të tjerët nuk janë përshtatur si duhet. Shumë besojnë se Bullgaria dhe Rumania, të cilat u bashkuan në 2007-n, nuk ishin gati dhe tregojnë shqetësime serioze lidhur me korrupsionin dhe sundimin e ligjit.
Të tjerë tregojnë për shtyrjen politike të Polonisë dhe Hungarisë, të cilat dikur ishin dhurata të BE-së. Për disa ka vetëm një ndjenjë, se BE-ja është zgjeruar shumë shpejt. Ajo duhet të mësojë të jetojë si një trup i madh përpara se të rritet më. Së dyti, BE-ja është përballur me një periudhë trazirash të brendshme të paprecedentë.
Përveç Brexitit, kriza financiare dhe migrimi masiv e kanë vënë unitetin evropian në provën e fundit gjatë dekadës së fundit. Këto çështje duhet të zgjidhen përpara se të afrohen shtetet e reja anëtare. Po ashtu ka argumente të forta në favor të zgjerimit. Në një nivel emocional dhe si një aspiratë politike nuk ka dyshim se zgjerimi me Ballkanin Perëndimor mbetet një synim i sinqertë në Bruksel dhe në kryeqytete të tjera evropiane. Praktikisht procesi i zgjerimit është ende në rrugën e duhur. Mali i Zi, i cili aktualisht udhëheq paketën, ka hapur 31 nga 35 kapitujt e legjislacionit të BE-së, që duhet të kodohen në ligjin vendas para se të mundë të bashkohen.
Pas kësaj është Serbia, e cila tani ka hapur 14 kapituj. Një dokument i kohëve të fundit i strategjisë së BE-së sugjeroi që të dyja vendet mund të jenë në gjendje të bashkohen deri në vitin 2025. Sidoqoftë, dyshimet vazhdojnë. Për këtë BE-ja ka shkak për të fajësuar.
Në një takim të ministrave të jashtëm të BE-së muajin e kaluar vendimi për të hapur bisedimet e anëtarësimit me Maqedoninë, si dhe me Shqipërinë fqinje, u shty nga kundërshtimet e Francës dhe të Holandës.
Rreziku është se Ballkani Perëndimor është gjithnjë e më i prekshëm ndaj ideve të populizmit dhe autoritarizmit zvarritës, si disa pjesë të tjera të Evropës këto ditë.
Ashtu si largimi nga BE-ja është duke shkaktuar trazirë në Britani, duke mohuar ose edhe thjesht duke e shtyrë në mënyrë të panevojshme anëtarësimin në Bashkimin Evropian, mund të ushqehet paqëndrueshmëri në Ballkan. (Autori është ekspert në Institutin Evropian në Londër)
Sqarim: Të gjitha opinionet në këtë rubrikë reflektojnë qëndrimet e autorit/autorëve e jo domosdoshmërisht të NGB “Zëri” SHPK
