Osmani: Kosova synon epokë të re teknologjike në partneritet me Arabinë

Presidentja e Kosovës Vjosa Osmani tha se Kosova dhe Arabia Saudite mund të ndërtojnë mbi themelet tashmë të forta të miqësisë së tyre përmes bashkëpunimit të ri në fushën e teknologjisë dhe inovacionit.

Presidentja Vjosa Osmani për Arab News gjatë një vizite në Riad për edicionin e 9-të të Future Investment Initiative (FII) tha se gjatë viteve kemi zhvilluar marrëdhënie të shkëlqyera, sepse Arabia Saudite ishte një nga vendet e para që njohu pavarësinë tonë, që njohu luftën tonë për liri dhe që na mbështet.

Ndërsa liderë botërorë, sipërmarrës dhe investitorë mblidhen këtë javë në kryeqytetin saudit për FII — që shpesh quhet “Davos-i i shkretëtirës” — Osmani tha se ky event do të “hapë kapituj të rinj bashkëpunimi” mes dy vendeve.

Pjesëmarrja e Kosovës përbën një mundësi të vlefshme për të krijuar lidhje biznesi, për të tërhequr investime dhe për të shkëmbyer ekspertizë me Mbretërinë, të cilën ajo e përshkroi si “një nga udhëheqëset botërore kur bëhet fjalë për përparimin teknologjik dhe inteligjencën artificiale”.

“Ndihemi shumë të bekuar për marrëdhëniet dypalëshe që kemi me Arabinë Saudite”, tha Osmani.

“Është një nga vendet që ka mbështetur popullin e Kosovës gjatë orëve më të errëta të historisë sonë, por gjithashtu ka qëndruar pranë nesh në çdo hap të rrugëtimit tonë si një vend që tani jeton në liri, pavarësi dhe mirëqenie”.

Arabia Saudite ishte një nga vendet e para që njohu pavarësinë e Kosovës në vitin 2008, pas ndërhyrjes së NATO-s në vitin 1999 dhe një periudhe administrimi nga OKB-ja, një gjest që mbetet thellësisht domethënës për Prishtinën.

“Gjatë viteve kemi zhvilluar marrëdhënie të shkëlqyera, sepse Arabia Saudite ishte një nga vendet e para që njohu pavarësinë tonë, që njohu luftën tonë për liri dhe që na mbështeti”, tha ajo.

“Unë besoj se tani kjo vizitë do të shërbejë për të hapur kapituj të rinj bashkëpunimi dhe, shpresoj, për ta çuar këtë marrëdhënie midis dy vendeve në nivele të reja”.

FII, tashmë në vitin e tij të nëntë, është bërë një nga forumet më me ndikim në botë për investime dhe inovacion global.

Osmani tha se përfshirja e Kosovës ndër vendet pjesëmarrëse është një nder dhe një njohje e potencialit të vendit në ekonominë digjitale.

“Ka një potencial të jashtëzakonshëm që mund ta shohim këtu në FII”, tha ajo. “Edhe pse është një forum mjaft i ri krahasuar me shumë forume botërore, ai ka arritur të tërheqë mijëra e mijëra përfaqësues, qofshin ata politikë apo biznesi.

“Dhe mendoj se ky lloj kombinimi na lejon ne, si udhëheqës politikë, të mësojmë shumë nga spektri i biznesit për mënyrën se si mund t’i forcojmë marrëdhëniet dhe të sigurohemi që si marrëdhëniet politike, ashtu edhe ato ekonomike të jenë në dobi të njerëzve që përfaqësojmë.

“Nga ajo që kemi parë, FII është një vend ku marrëdhëniet nuk mbarojnë me përfundimin e forumit, por vazhdojnë menjëherë pas tij me shumë kontrata të nënshkruara, marrëveshje të negociuara dhe marrëdhënie politike të thelluara”.

Kosova, një republikë e re me një nga popullsitë më të afta digjitalisht në Evropë, ka nisur programin ambicioz “Digital Agenda Kosovo 2030” (DAK 2030) për t’u bërë një “shoqëri gigabit” e fuqizuar nga lidhja 5G, qeverisja elektronike dhe inovacioni në inteligjencën artificiale (IA).

Osmani beson se partneriteti me Arabinë Saudite — e cila vetë po zgjeron agjendën e saj digjitale dhe të IA-së në kuadër të Vision 2030 — mund të jetë transformues.

“Ne mund të shohim se Arabia Saudite po shndërrohet në një nga udhëheqëset globale sa i përket përparimit teknologjik dhe veçanërisht në fushën e inteligjencës artificiale,” tha ajo.

“Duke marrë parasysh që Kosova është lider në rajonin tonë për të dytin vit me radhë, vendi me nivelin më të lartë të konkurrueshmërisë në IT dhe me një popullsi të re, të aftë dhe inovative në teknologji… ne besojmë fuqishëm se ekziston një potencial i madh për të tërhequr investime të huaja direkte në këtë fushë për të ardhur në Kosovë.”

Ajo shtoi: “Për shumë përfaqësues këtu, qofshin politikë apo biznesi, Kosova mund të jetë një destinacion tërheqës për investime apo bashkëpunim biznesi me kompanitë tona lokale.

“Ne besojmë fuqishëm se zhvillimi i teknologjisë dhe i inteligjencës artificiale duhet të jetë në dobi të njerëzimit — për ta bërë rritjen ekonomike më të qëndrueshme, për të gjetur kura për shumë sëmundje dhe për të siguruar që cilësia e arsimit dhe e shëndetësisë të përmirësohet”.

Osmani gjithashtu vuri në dukje mbështetjen e hershme të Arabisë Saudite për popullsinë shumicë myslimane të Kosovës, duke theksuar se rreth 1,500 kosovarë kryejnë çdo vit pelegrinazhin Haxh në Mekë dhe Medinë.

“Ne jemi mirënjohës ndaj Arabisë Saudite për bashkëpunimin e tyre në këtë drejtim,” tha ajo. “Populli i Kosovës ka pasur gjithmonë një përvojë shumë pasuruese dhe shpirtërore sa herë që ka ardhur këtu.

“Kjo ka qenë një nga fushat ku kreu i Bashkësisë Islame, myftiu ynë, z. Tërnava, ka bashkëpunuar shumë mirë me Arabinë Saudite dhe me Ministrinë tuaj të Haxhit.

“Kemi pasur vizita nga Arabia Saudite për të diskutuar mënyrat se si mund të forcojmë bashkëpunimin në këtë aspekt. Dhe jemi shumë mirënjohës për mbështetjen e tyre, me shpresën se mund ta rrisim atë në të ardhmen.”

Osmani vlerësoi gjithashtu “roli gjithnjë e më i madh i Arabisë Saudite për paqe dhe stabilitet, jo vetëm në këtë rajon, por edhe në botë,” duke iu referuar përpjekjeve të Mbretërisë në ndërmjetësimin e konflikteve si Izrael-Palestinë dhe Rusi-Ukrainë, ndër të tjera.

Ajo tha se Kosova mbështet udhëheqjen e Mbretërisë “në përpjekjet për t’u siguruar që ajo jo vetëm të ndërmjetësojë në nivel global, por edhe të arrijë sukses, sepse sigurimi i paqes në të gjithë botën është një nga misionet më fisnike në të cilat mund të angazhohet dikush”.

Për Osmanin, paqja dhe stabiliteti nuk janë ideale abstrakte, por realitete të përjetuara, të rrënjosura në historinë e dhimbshme të Kosovës me konfliktin.

“Unë besoj se përpjekjet për ndërmjetësim funksionojnë”, tha ajo. “Ndërsa për disa njerëz paqja është diçka e shkruar në letër, për ne ajo lidhet me vetë jetët tona.

“Ne jemi rritur si fëmijë të luftës. Duhej të kalonim një luftë gjenocidale. Dhe çdo brez, përfshirë atë të prindërve tanë, gjyshërve e stërgjyshërve, kanë kaluar nëpër luftëra.

“Fëmijët tanë janë brezi i parë në historinë e kombit tonë që po jeton në paqe. Nuk ka asgjë më të rëndësishme sesa të sigurohesh që fëmija yt dhe të gjithë fëmijët në vendin tënd mund të flenë në qetësi, pa frikën e luftës”.

Ajo shtoi: “Ne do të jemi gjithmonë mirënjohës ndaj të gjithëve në botë që qëndruan pranë nesh për të na shpëtuar jetën, për të na çliruar vendin dhe më pas për të na mbështetur që të rindërtojmë nga hiri i luftës.

“Tani jemi një vend që është rimëkëmbur, një vend që lulëzon, që po zhvillohet ekonomikisht, nën sundimin e ligjit dhe në harmoni me marrëdhëniet ndërkombëtare”.

Osmani vlerësoi “përpjekjet dhe udhëheqjen e Lartmadhërisë së Tij Mbretërore (Princit të Kurorës Mohammed bin Salman), në bashkëpunim me presidentin e SHBA-së dhe shumë liderë të tjerë botërorë”, duke iu referuar armëpushimit të fundit në Gazë.

Ajo tha se Kosova “e mbështet plotësisht këtë përpjekje, sepse ne e kuptojmë sa e çmuar është paqja dhe sa me fat janë kombet që jetojnë në paqe — sepse kjo është e vetmja mënyrë për të arritur mirëqenie”.

Përtej politikës dhe investimeve, Osmani theksoi rëndësinë e kontakteve të drejtpërdrejta midis popujve të Arabisë Saudite dhe Kosovës — përmes arsimit, kulturës dhe programeve të udhëtimit për të rinjtë.

“Është e vërtetë që lidhjet midis njerëzve kanë qenë gjithmonë të forta,” tha ajo. “Duhet të gjejmë mënyra të reja që kjo marrëdhënie të lulëzojë dhe të zgjerohet më tej, qoftë në arsim, në kulturë apo në fusha të tjera.

“Ka një mundësi të jashtëzakonshme, dhe kjo është arsyeja pse jam këtu — për t’u siguruar që i zgjerojmë këto mundësi”.

Ajo shtoi: “Do të inkurajoj gjeneratën tonë të re që të vijë dhe të vizitojë Arabinë Saudite, dhe do të doja të inkurajoja të rinjtë sauditë të vizitojnë Kosovën. Duke u takuar, duke ndarë ide dhe përvoja, kështu ndërtohen këto marrëdhënie”.

Osmani gjithashtu bëri një ftesë për udhëheqjen saudite. “Do të ishim të nderuar nëse Lartmadhëria e Tij Mbretërore do të vizitonte gjithashtu Republikën e Kosovës në kohën që e gjen të përshtatshme, në mënyrë që populli i Kosovës të ketë mundësinë të falënderojë udhëheqjen dhe popullin e Arabisë Saudite për mbështetjen e dhënë”, tha ajo.

Për Osmanin, investimi te të rinjtë është çelësi për ta mbajtur marrëdhënien gjallë.

“Që dy vende dhe dy popuj të kenë marrëdhënie të shkëlqyera, gjithmonë duhet të përfshish gjeneratën e re,” tha ajo. “Ata kanë më shumë energji dhe mund të bëjnë punën më të mirë për t’u siguruar që këto lidhje njerëzore të bëhen edhe më të forta”, tha ajo.