Krejt çka ndodhi dje pasi dronët rusë ranë në Poloni
Pas një nate të tensionuar në kufirin lindor të NATO-s, Polonia u përfshi drejtpërdrejt në zhvillimet më të fundit të luftës në Ukrainë, duke aktivizuar për herë të parë mbrojtjen e saj ajrore dhe sistemet e NATO-s për të rrëzuar dronë rusë që shkelën hapësirën e saj ajrore. Varshava e ka cilësuar këtë një akt të qartë agresioni nga ana e Rusisë, ndërsa reagimet ndërkombëtare kanë qenë të menjëhershme dhe të ashpra.
Kryeministri polak, Donald Tusk, konfirmoi se të paktën 19 dronë rusë kanë hyrë në hapësirën ajrore të Polonisë gjatë natës, disa prej të cilëve u rrëzuan nga avionë polakë dhe aleatë të NATO-s.
Një prej dronëve goditi një ndërtesë banimi në Wyryki, ndërsa mbetjet e tjerë u gjetën në disa rajone lindore të vendit. Tusk e përshkroi situatën si më të rrezikshmen për Poloninë që nga Lufta e Dytë Botërore dhe njoftoi nisjen e konsultimeve me NATO-n në bazë të Nenit 4 të Traktatit të Aleancës, që kërkon bisedime kur kërcënohet siguria e një shteti anëtar.
Në reagim ndaj incidentit, Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Mark Rutte, u shpreh i vendosur se Aleanca do të mbrojë çdo centimetër të territorit të saj, ndërsa ambasadori amerikan në NATO theksoi mbështetjen e plotë të SHBA-së për Poloninë dhe aleatët e tjerë.
Edhe Franca, Gjermania, Britania dhe Italia dënuan ashpër shkeljen e hapësirës ajrore dhe kërkuan që Rusia të përmbahet nga përshkallëzimi i mëtejshëm.
Zyrtarë ushtarakë dhe analistë ndërkombëtarë kanë identifikuar dronët si modele iraniane të llojit Shahed-136, të përdorur nga Rusia në sulme ndaj Ukrainës.
Disa ekspertë vlerësuan se veprimi ishte i qëllimshëm dhe përbën një testim të qëlluar të durimit të NATO-s.
Ministria e Mbrojtjes e Rusisë mohoi përfshirjen, duke pretenduar se asnjë objektiv në territorin polak nuk ishte synuar dhe se rrezja e dronëve nuk e përfshinte Poloninë.
Nga ana tjetër, Bjellorusia—aleatja e ngushtë e Rusisë—e quajti incidentin një “gabim navigimi”, duke thënë se dronët kishin humbur rrugën për shkak të ndërhyrjeve në sistemet e tyre.
Incidenti ngriti alarmin në shumë kryeqytete evropiane. Liderë nga Suedia, Letonia, Norvegjia dhe shtete të tjera nordike e baltike shprehën solidaritet me Poloninë dhe theksuan nevojën për forcimin e mbrojtjes kolektive.
Komisioneri i Mbrojtjes i BE-së madje propozoi krijimin e një “muri dronësh” përgjatë kufirit lindor të Bashkimit Evropian.
Ndërkohë, presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky paralajmëroi se Rusia po teston kufijtë e NATO-s dhe se mungesa e një reagimi të fortë mund të nxisë përshkallëzim të mëtejshëm.
Ai theksoi se tetë dronë rusë kanë shkelur hapësirën ajrore të NATO-s, një precedent që e cilësoi të rrezikshëm për gjithë Evropën.
Në Poloni, janë marrë masa të rrepta sigurie. Disa aeroporte, përfshirë atë të Varshavës, u mbyllën përkohësisht, ndërsa qytetarëve në rajonet kufitare u është kërkuar të qëndrojnë në shtëpi.
Autoritetet kanë nisur kërkime për pjesët e mbetura të dronëve të rrëzuar, ndërsa qeveria po zhvillon konsultime të vazhdueshme me aleatët për hapat e mëtejshëm.
