Ky është plani 20-pikësh i Trumpit për t’i dhënë fund luftës në Gazë

Presidenti amerikan Donald Trump ka propozuar një plan 20-pikësh për t’i dhënë fund luftës në Gazë.

Plani i tij është pranuar nga kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu.

Më poshtë është teksti i plotë i propozimit, siç është dhënë nga Shtëpia e Bardhë, raporton BBC-ja:

1. Gaza do të jetë një zonë e deradikalizuar dhe pa terrorizëm që nuk përbën kërcënim për fqinjët e saj.
    
2. Gaza do të rindërtohet në dobi të popullit të Gazës, i cili ka vuajtur më shumë se sa duhet.
    
3. Nëse të dyja palët bien dakord me këtë propozim, lufta do të përfundojë menjëherë. Forcat izraelite do të tërhiqen në vijën e rënë dakord për t’u përgatitur për lirimin e pengjeve. Gjatë kësaj kohe, të gjitha operacionet ushtarake, përfshirë bombardimet ajrore dhe të artilerisë, do të pezullohen, dhe linjat e betejës do të mbeten të ngrira derisa të plotësohen kushtet për tërheqjen e plotë në faza.
    
4. Brenda 72 orëve nga pranimi publik i kësaj marrëveshjeje nga Izraeli, të gjithë pengjet, të gjallë dhe të vdekur, do të kthehen.
    
5. Pasi të lirohen të gjithë pengjet, Izraeli do të lirojë 250 të burgosur me burgim të përjetshëm plus 1,700 banorë të Gazës që u ndaluan pas 7 tetorit 2023, duke përfshirë të gjitha gratë dhe fëmijët e ndaluar në atë kontekst. Për çdo peng izraelit, mbetjet e të cilit lirohen, Izraeli do të lirojë mbetjet e 15 banorëve të Gazës të vdekur.
    
6. Pasi të kthehen të gjithë pengjet, anëtarët e Hamasit që angazhohen për bashkëjetesë paqësore dhe për çmontimin e armëve të tyre do të amnistohen. Anëtarëve të Hamasit që dëshirojnë të largohen nga Gaza do t’u sigurohet kalim i sigurt për në vendet pritëse.
    
7. Pas pranimit të kësaj marrëveshjeje, ndihma e plotë do të dërgohet menjëherë në Rripin e Gazës. Minimumi, sasitë e ndihmës do të jenë në përputhje me atë që përfshihej në marrëveshjen e 19 janarit 2025 në lidhje me ndihmën humanitare, duke përfshirë rehabilitimin e infrastrukturës (ujë, energji elektrike, kanalizime), rehabilitimin e spitaleve dhe furrave të bukës, dhe hyrjen e pajisjeve të nevojshme për të hequr rrënojat dhe për të hapur rrugë.
    
8. Hyrja e shpërndarjes dhe ndihmës në Rripin e Gazës do të vazhdojë pa ndërhyrje nga të dyja palët përmes Kombeve të Bashkuara dhe agjencive të saj, dhe Gjysmëhënës së Kuqe, përveç institucioneve të tjera ndërkombëtare që nuk janë të lidhura në asnjë mënyrë me asnjërën palë. Hapja e pikës së kalimit të Rafah në të dyja drejtimet do t’i nënshtrohet të njëjtit mekanizëm të zbatuar sipas marrëveshjes së 19 janarit 2025.
    
9. Gaza do të qeveriset nën qeverisjen e përkohshme kalimtare të një komiteti palestinez teknokratik dhe apolitik, përgjegjës për ofrimin e funksionimit të përditshëm të shërbimeve publike dhe komunave për njerëzit në Gaza. Ky komitet do të përbëhet nga palestinezë të kualifikuar dhe ekspertë ndërkombëtarë, me mbikëqyrje dhe mbikëqyrje nga një organ i ri ndërkombëtar kalimtar, “Bordi i Paqes”, i cili do të drejtohet dhe do të kryesohet nga Presidenti Donald J. Trump, me anëtarë të tjerë dhe krerë shtetesh që do të shpallen më vonë, përfshirë ish-kryeministrin Tony Blair. Ky organ do të përcaktojë kornizën dhe do të trajtojë fondet për rindërtimin e Gazës deri në kohën kur Autoriteti Palestinez të ketë përfunduar programin e tij të reformave, siç përshkruhet në propozime të ndryshme, duke përfshirë planin e paqes të presidentit Trump në vitin 2020 dhe propozimin saudito-francez, dhe të mund të marrë përsëri kontrollin e Gazës në mënyrë të sigurt dhe efektive. Ky organ do të përdorë standardet më të mira ndërkombëtare për të krijuar qeverisje moderne dhe efikase që i shërben popullit të Gazës dhe është i favorshëm për tërheqjen e investimeve.
    
10. Një plan zhvillimi ekonomik i Trumpit për të rindërtuar dhe fuqizuar Gazën do të krijohet duke mbledhur një panel ekspertësh që kanë ndihmuar në lindjen e disa prej qyteteve moderne mrekullibërëse në Lindjen e Mesme. Shumë propozime të menduara mirë për investime dhe ide emocionuese zhvillimi janë hartuar nga grupe ndërkombëtare me qëllime të mira, dhe do të merren në konsideratë për të sintetizuar kornizat e sigurisë dhe qeverisjes për të tërhequr dhe lehtësuar këto investime që do të krijojnë vende pune, mundësi dhe shpresë për Gazën e së ardhmes.
     
11. Do të krijohet një zonë ekonomike speciale me tarifa dhe norma aksesi të preferuara që do të negociohen me vendet pjesëmarrëse.
     
12. Askush nuk do të detyrohet të largohet nga Gaza, dhe ata që dëshirojnë të largohen do të jenë të lirë ta bëjnë këtë dhe të lirë të kthehen. Ne do t’i inkurajojmë njerëzit të qëndrojnë dhe do t’u ofrojmë atyre mundësinë për të ndërtuar një Gazë më të mirë.
     
13. Hamasi dhe fraksionet e tjera bien dakord të mos kenë asnjë rol në qeverisjen e Gazës, drejtpërdrejt, tërthorazi ose në asnjë formë. E gjithë infrastruktura ushtarake, terroriste dhe ofensive, duke përfshirë tunelet dhe objektet e prodhimit të armëve, do të shkatërrohen dhe nuk do të rindërtohen. Do të ketë një proces demilitarizimi të Gazës nën mbikëqyrjen e monitoruesve të pavarur, i cili do të përfshijë vendosjen e armëve përgjithmonë jashtë përdorimit përmes një procesi të dakorduar të çmontimit dhe të mbështetur nga një program riblerjeje dhe riintegrimi i financuar ndërkombëtarisht, i verifikuar të gjitha nga monitoruesit e pavarur. Gaza e Re do të jetë plotësisht e përkushtuar për të ndërtuar një ekonomi të begatë dhe për bashkëjetesë paqësore me fqinjët e saj.
     
14. Partnerët rajonalë do të japin një garanci për të siguruar që Hamasi dhe fraksionet të përmbushin detyrimet e tyre dhe se Gaza e Re nuk përbën kërcënim për fqinjët ose popullin e saj.
     
15. Shtetet e Bashkuara do të punojnë me partnerë arabë dhe ndërkombëtarë për të zhvilluar një Forcë të përkohshme Ndërkombëtare Stabilizimi (ISF) për t’u vendosur menjëherë në Gaza. ISF do të trajnojë dhe ofrojë mbështetje për forcat policore palestineze të verifikuara në Gaza dhe do të konsultohet me Jordaninë dhe Egjiptin që kanë përvojë të gjerë në këtë fushë. Kjo forcë do të jetë zgjidhja afatgjatë e sigurisë së brendshme. ISF do të punojë me Izraelin dhe Egjiptin për të ndihmuar në sigurimin e zonave kufitare, së bashku me forcat policore palestineze të trajnuara rishtazi. Është thelbësore të parandalohet hyrja e municioneve në Gaza dhe të lehtësohet rrjedha e shpejtë dhe e sigurt e mallrave për të rindërtuar dhe rigjallëruar Gazën. Një mekanizëm dekonflikti do të bihet dakord nga palët.
     
16. Izraeli nuk do të pushtojë ose aneksojë Gazën. Ndërsa ISF-ja vendos kontrollin dhe stabilitetin, Forcat Mbrojtëse të Izraelit (IDF) do të tërhiqen bazuar në standardet, momentet dhe afatet kohore të lidhura me demilitarizimin që do të bien dakord midis IDF, ISF, garantuesve dhe Shteteve të Bashkuara, me objektivin e një Gaze të sigurt që nuk përbën më kërcënim për Izraelin, Egjiptin ose qytetarët e tij. Praktikisht, IDF-ja do t’ia dorëzojë gradualisht territorin e Gazës që pushton ISF-së sipas një marrëveshjeje që do të bëjnë me autoritetin kalimtar derisa të tërhiqen plotësisht nga Gaza, përveç një pranie në perimetrin e sigurisë që do të mbetet derisa Gaza të jetë e sigurt siç duhet nga çdo kërcënim terrorist i rikthyer.
     
17. Në rast se Hamasi vonon ose refuzon këtë propozim, sa më sipër, përfshirë operacionin e ndihmës në shkallë të gjerë, do të vazhdojë në zonat pa terrorizëm të dorëzuara nga IDF-ja te ISF-ja.
     
18. Do të vendoset një proces dialogu ndërfetar bazuar në vlerat e tolerancës dhe bashkëjetesës paqësore për të provuar të ndryshojë mentalitetin dhe narrativat e palestinezëve dhe izraelitëve duke theksuar përfitimet që mund të nxirren nga paqja.
     
19. Ndërsa rindërtimi i Gazës përparon dhe kur programi i reformës së AP-së (Autoritetit Palestinez) të zbatohet me besnikëri, kushtet më në fund mund të jenë në vend për një rrugë të besueshme drejt vetëvendosjes dhe shtetësisë palestineze, të cilën ne e njohim si aspiratën e popullit palestinez.
     
20. Shtetet e Bashkuara do të krijojnë një dialog midis Izraelit dhe palestinezëve për të rënë dakord mbi një horizont politik për bashkëjetesë paqësore dhe të begatë. /klankosova