“Hardh Fest”, kur tradita e verës takon artin dhe e kthen Rahovecin në qendër të hartës turistike

“Hardh Fest”, kur tradita e verës takon artin dhe e kthen Rahovecin në qendër të hartës turistike

Kultura August 17, 2025 - 15:35

Në zemër të Kosovës, aty ku kodrat mbulohen me hardhi dhe vera është pjesë e identitetit të çdo familjeje, Rahoveci ka gjetur mënyrën më të bukur për të festuar trashëgiminë e tij. Çdo fund vere, qyteti shndërrohet në një skenë të hapur arti, ku tingujt e muzikës ndërthuren me aromën e rrushit të pjekur.

Ky është Hardh Fest, një festival që ka rrënjët në traditë dhe degët e tij në kulturë, turizëm dhe zhvillim ekonomik. Por pas këtij spektakli që tërheq mijëra vizitorë, fshihet një histori këmbënguljeje, bashkëpunimi dhe vizioni afatgjatë për zhvillimin e bujqësisë dhe turizmit në Rahovec.

Historia e Hardh Fest nis në vitin 2012, si një ide e lindur nga shoqëria civile e Rahovecit. Por për ta kthyer atë në realitet u deshën tre vite punë e pandërprerë për të siguruar mbështetje institucionale dhe partnerë të gatshëm të investonin në një format të ri festivali.

Kështu, në vitin 2015, lindi Hardh Fest-i modern – me një identitet kreativ dhe një program të pasur aktivitetesh kulturore dhe bujqësore.

“Kjo përpjekje ka rezultuar me shumë sukses”, thotë Agron Sokoli, CEO i festivalit, “sepse si platformë e artikuluar mirë ka nxitur bashkëpunimin me institucionet, bizneset, artistët dhe aktivistët, duke e bërë Hardh Fest një nga manifestimet më të rëndësishme dhe më të veçanta në Kosovë”.

Që nga fillimi, synimi ka qenë i qartë: të promovohen vlerat e vreshtarisë, verëtarisë dhe trashëgimisë kulturore të rajoneve të Kosovës, duke e vendosur Rahovecin në hartën turistike jo vetëm të vendit, por edhe të rajonit dhe botës. Sot, Rahoveci ka mbi 1,200 hektarë vreshta dhe mbi 150 familje që jetojnë kryesisht nga prodhimi i verës, duke e bërë këtë qytet një qendër të rëndësishme për turizmin rural. “E kaluara, e tashmja dhe e ardhmja jonë është tradita e vreshtarisë”, thotë Sokoli me krenari.

Hardh Fest nuk është thjesht një ngjarje ku bujqësia është dekor; vera është produkt kryesor dhe çdo aktivitet është ndërtuar për ta nderuar dhe promovuar atë.

Një nga pikat që e bën festivalin të veçantë është mënyra se si ndërthuren bujqësia dhe arti. Aktivitetet zhvillohen mes vreshtave, ku vizitorët shijojnë një gotë verë të freskët ndërsa dëgjojnë muzikë live ose marrin pjesë në ekspozita arti. “Jemi festival unik dhe origjinal që e ka produktin brenda”, shpjegon Sokoli.

Fermerët dhe prodhuesit lokalë janë boshti i festivalit. Një prej tyre, Ferid Gashi, që menaxhon një kantinë familjare me 20 vjet histori, thotë: “Hardh Fest ka rritur ndjeshëm shitjet dhe ka nxitur turistët të vizitojnë kantinën tonë gjatë gjithë vitit. Për ne nuk është vetëm marketing, është mënyra për të treguar punën dhe traditën tonë”.

Rezultatet janë të dukshme: panairi i verës dhe gastronomisë përfshin mbi 40 biznese lokale, që gjatë ditëve të festivalit shohin një rritje të konsiderueshme të shitjeve. Sipas statistikave të komunës, vizitorët e festivalit kanë rritur frekuentimin e destinacioneve turistike në Rahovec me rreth 35% krahasuar me vitet pa festival.

Një pjesë thelbësore e përvojës janë artistët, të cilët përzgjidhen me kujdes për të lidhur performancën artistike me ambientin e vreshtave. “Pamja brilante që e rrethon festivalin mes hardhive është një skenografi natyrore që nuk mund të gjendet askund tjetër”, shpjegon Sokoli.

Organizimi i një eventi të tillë nuk është pa sfida. Mbështetja e Komunës së Rahovecit dhe partnerëve kryesorë ka mundësuar krijimin e një infrastrukture solide, duke garantuar që çdo edicion të tejkalojë të parin. “Ne jemi festival jo-komercial dhe operojmë me aq buxhet sa kemi, por prioriteti ynë është cilësia e lartë”, thekson Sokoli.

E ardhmja shihet me optimizëm dhe ambicie. Organizatorët synojnë të ndërkombëtarizojnë ngjarjen edhe më shumë, duke e vendosur Kosovën në hartat prestigjioze turistike botërore. Sokoli beson se ky model mund të frymëzojë edhe zona të tjera rurale që kanë produkte të ngjashme, si Agrofesta në Krushë të Madhe, e cila promovon perimkulturën dhe prodhimet lokale duke ndjekur një qasje të ngjashme me Hardh Fest.

Në fund, Hardh Fest nuk është thjesht një festë. Është një urë mes të shkuarës dhe së ardhmes, një vendtakim i bujqësisë me artin, një shembull se si një komunitet mund të përdorë trashëgiminë e tij për të krijuar mundësi të reja ekonomike dhe për t’u bërë pjesë e skenës kulturore ndërkombëtare. Mes tingujve të muzikës dhe aromës së verës, Rahoveci jo vetëm që feston korrjen, por korr edhe frytet e një vizioni që po rritet vit pas viti. /Telegrafi